|
2000
|
|
|
Vienarrekin ezagutza substantiboa ematen gehiago ahaleginduko ez den diziplina bihurtuko da, ezaguera hori soilik zientziak ematen eta emango baitu eta, nola ez, sekula ez modu a priori batean. Metafisikak metafisika
|
izan
nahi badu, izan dadila. Baina
|
|
2001
|
|
|
Beraz, aukera ezazu orain, zein gisa
|
izan
nahi duzun gure aurrean ezaguna izatea: gizon bidegabe ala jainkotsu gisa. lon.
|
|
2003
|
|
|
— Gauza onen jabetzagatik baitira zorion205 tsuak zoriontsu, eta jada ez da beharrezkoa galdetzea: zertarako nahi du zoriontsu
|
izan
nahi duenak?, aitzitik erantzun betea dela dirudi.
|
|
|
Baina desberdinak desberdina nahi eta maite du, beraz bata da osasuntsuan dagoen maitasuna, eta bestea gaixoan dagoena. Eta Pausaniasek oraintxe zioen bezala, gizaki onei atsegin ematea eder dela, neurrigabeei ordea lotsagarri, hoc rrela, gorputzetan ere, gorputz bakoitzaren alde on eta osasuntsuei atsegin ematea eder eta beharrezkoa da, eta horren izena medikuntza da, alde txar eta gaixoei ordea lotsagarri eta ez zaie atseginik eman behar, mediku trebea
|
izan
nahi badugu behintzat. Medikuntza, labur esanda, bete eta husteko gorputzaren joeren jakintza baita, eta horietan maitasun ederra eta lotsagarria bereizten dituena mediku onena da, d eta ordezkatzen duena, maitasun baten ordez bestea eragiten, eta barruan maitasunik izan gabe lortu behar dutenengan maitasuna sortzen eta dagoena kentzen dakiena, hori mediku fina litzateke.
|
|
|
— Eta indartsu izanik, indartsu
|
izan
nahiko balu —esan omen zuen Sokratesek—, eta azkar izanik, azkar, eta osasuntsu izanik, osasuntsu —agian batek ezaugarri horietaz eta horrelako guztiez pentsa lezake, horrelakoak diren gizakiek eta ezaugarri horiek dauzkatenek dauzkaten ezaugarri berberak desic ratu egiten dituztela ere; tronpa ez gaitezen, horregatik diot—, horiek, Agaton, hausnartzen baduzu, derrigor eduki b... Baina batek esango balu:
|
|
|
Baina batek esango balu: " Ni osasuntsu nago eta osasuntsu egon nahi dut, eta aberats naiz eta aberats
|
izan
nahi dut, eta dauzkadan gauza horiexek berak nahi ditut", esango genioke: " Zuk, gizona, aberastasuna eta osasuna eta indarra edukita, gerorako ere horiexek nahi dituzu eduki, oraingoan behintzat badauzkazu-eta, nahi eta nahi ez.
|
|
|
Lehenengo legeak, bada, lehenengo ugazabaren alde eta aspaldiko edukitzailearen kontra egiten du, eta bigarrenak, ordea, edukitzailea gailentzen du aspaldiko ugazabaren gainetik. Bi legeok dakarten kontraesanaren ondorioz, nahierarako beste lege bat ezarri behar izan da; horren arabera, edukitzaile izan gabe ugazaba
|
izan
nahi duenak bere eskubidea egiaztatzeko titulua aurkeztu behar du epe zehatzaren barruan, eta epe hori igarotakoan, edukitzaileari ez bazaio agindeirik egin, horrek bere edukitzari ekingo diote. Hori berori ezarri dute preskripzioen epea zehazten duten nahierarako legeek.
|
|
|
Lehen legeari dagokionez, eurak ikusi eta euren erabilerei aplikatzean, nahitaezko zaio gizakiari hauxe begitaratzea: horiek aztarnak eta irudiak dira, hain juxtu ere, Jainkoak horietan ezagutarazia eta maitatua
|
izan
nahi duen horrenak; bigarrenean, aldiz, Jainkoak halako moldez batu ditu gizakiak euren artean eta unibertsoarekin, ezen objektuak berak baitira gizakiak on gorenaren amodiorako bezainbeste, gizarterako ere lerratzen dituztenak. Horiek ere elkar maitatzea bultzatzen dute, guztietan baitago irarrita gizakiak gizarterako duen berezko eraspena.
|
|
|
Magia, erlijio eta filosofia batzuen patroiez ari da Feyerabend, zientziatik ex professo urruntzen direnak. Jakin badakigu zientzia ez dagoela beste aspaldiko alternatiba horien azpitik, baina ezta goitik ere, eta horregatik hain zuzen ez dugu ziorik zientzia pribilegiatzeko ezagutzaren gizartean, batez ere honek askea
|
izan
nahi duenean.
|
|
2004
|
|
|
1) Gutariko bakoitzarentzat balio handiko ekarpena izango da jabetzea norbera dela pentsatzen duena, gura eta gura ez pentsatu behar duena gainera. Nik, edozein naizela, pentsa dezaket, pentsatzen dut eta pentsatu behar dut, ez dago beste aukerarik gizakiarentzat eta gehiago oraindik askea eta burujabea
|
izan
nahi badut. Nire esku dago pentsamendua garatzea eta ez dago niregandik kanpoko beste inoren beharrik pentsatzeko —berdin da Jainkoa dela edo obispoa dela—, ez baitago nagusigo baten beharrik ezagutza eskuratzeko eta arrazoimena garatzeko, hobe esanda, sobran dago nagusigoa.
|
|
|
Hizkuntza eta hizkuntzak sakon aztertu eta oraino aztertzen ari diren bezala, etika ere sakon eta metodikoki aztertu beharra dago. Garena eta
|
izan
nahi duguna baitago jokoan. Joxe Azurmendik aspaldi ez dela zioenarekin bat nator:
|
|
|
Lau esplikazio nagusi proposatu dira etikaren historian: a) Gizakiak hau edo hura hobesten du (hots, hobe esten) zoriontasuna bilatzen duelako, zoriontsu
|
izan
nahi duelako. Eta zoriontasunaren arabera egiten omen ditu bere hautuak, beti asmatuko ez badu ere.
|
|
2005
|
|
|
Hizkuntza eta bizia kontzeptu bananezinak dira eta, esparru honetan, ikaskuntza birsortzea baino ez da" 145 Hemen aurkitzen dugu, berriz ere, gizatasunaren eta linguistizitatearen arteko sakoneko lotura, zeinen arabera ezinezkoa den gizakia aztertzea bere hizkuntza kontuan hartu gabe, ezta hizkuntza ikertzea ere berau erabiltzen duen gizakia kontsideratu gabe. ...akas estrategia ezberdinak diseinatzerakoan, ze" hizkuntza, nahiz eta lehen begiradan horrela dirudien, ez da egiaz irakasten uzten baizik eta bakarrik gogoan esnatzen", eta, zentzu honetan, irakasleak ikasleari" hizkuntza bere kabuz eta bere baitatik garatzen hasten deneko haria bakarrik eskain" diezaioke146 Hizkuntzak bere izateari uko egin nahi ez badio eta benetan hizkuntza
|
izan
nahi badu, gizakiarengandik pasiboki onartua izatearekin batera, ezinbestekoa du gainera honengandik berpiztua eta etenik gabe berraktibatua izatea. Hizkuntzen ikas irakaskuntza, beraz, perspektiba honetatik antolatu behar da, ze orduan bakarrik lagundu ahal izango dio honek gizakiari, bai bestelako mundu ikuskerak ezagutzen eta ulertzen, baita hauei esker bere mundu ikuskera propioa aberasten eta bere burua osatzen ere.
|
|
2006
|
|
|
Jadanik ez zitzaion aski emaztea ondoan edukitzearekin, ama alabaren alde jarriko baitzen. Berak
|
izan
nahi zuen mhtij zuhurtasuna; Metis anderearen bitartekaritza ezereztatu nahi zuen. Eta, beste mota bateko borroka sotil batean, azerikeriaren esparruan irabazirik, ur tantan bihurrarazi eta irentsi egin zuen emaztea96:
|
|
2007
|
|
|
Eta urrats bat gehiago egiten da giza aberearen baitara: iritzi zuzena
|
izan
nahi duenarentzat, unibertsoaren eta polisaren arrazoimen komuna aurkitu nahi duenarentzat, ezinbestekoa da, bizitza osoan zehar, bere arimaren ordena aurkitzen saiatzea. Heraklitoren bidea da:
|
|
|
Horregatik esan dezakegu hizkuntzak berezkoa duela dimentsio humanizatzailea edo, bestela, hizkuntzak soilik ahalbidetzen diola gizakiari bere ingurunetik kritikoki urruntzen, gertatutakoari buruzko hausnarketa egiten, egin nahi duena aldez aurretik arrazoitzen... " Hizkuntzaren funtzio emantzipatzaile horiek", finean," autonomiaren eramaile bezala" edo" autoerrealizazioaren eta bizitza pertsonalaren estiloaren baliabide bezala" dihardute, horrela gizakiak aukera duelarik" bere burua berak
|
izan
nahi duenaren arabera moldatzeko" 124 Hala ere, aurrekoaz gain, Lochek beharrezkoa ikusten du hizkuntzaren zeregin askatzaile hori hizketa ekintza konkretuetan aztertzea —bai orokorrean bai hezkuntzan—, ze hitz egite hutsak ez du besterik gabe gizabanakoa humanizatzen. Esate baterako," hizkuntza errepresiboa —mehatxuan edo gaitzespenean, kalumnian edo bidegabeko epaian agertzen dena— hitz egiteko modu emantzipatzailearen kontrakoa da" 125 Era horretan, bada, gizakiak —eta bereziki hezitzaileak— zaindu egin behar du bere hizketa, alegia, norbaitek bere buruaren eta besteen askapenaren alde egin nahi badu, egiaz," arau emantzipatzaile" batzuk bete behar ditu hitz egiteko orduan.
|
|
|
Azpimarra dezagun, puntu honekin bukatzeko, hezkuntzak sakon sakonean antropologia filosofikoaren beharra duela, baldin eta hezitzaileak egiaz gizabanakoaren humanizazio prozesuaren pizgarri —eta ez bakarrik lekuko—
|
izan
nahi badu. " Hezkuntzaren antropologia", bestela esanda, ezin daiteke" orientazio enpiriko hutseko" planteamendu batean geratu, alderantziz," antropologia pedagogikoak" —Dienelten hitzetan—" filosofikoki legitimatu behar du bere burua" 37 Kontua da, aipatu bezala, hezitzaileak gizakiaren osotasuna kontsideratu behar duela —berori den eta izan daitekeen horretan—; eta, horregatik, ezinbestekoa dirudi" antropologia erreala" eta" antropologia ideala" bezala ezagutzen direnen arteko loturak onartzea eta indartzea38 Hauxe da, orokorrean, antropologia filosofikoak —arrakasta gehiagorekin edo gutxiagorekin39— landu eta proposatu nahi izan duena, alegia, gizakiaren irudi organiko bat, zeinak giza ekintzaren ideia erregulatzaile bezala funtzionatuko duen.
|
|
|
Sartrek dioen bezala: " Kondenaturik gaude aske izatera" 20 Gizakiak gizaki
|
izan
nahi badu —bere buruaren jabe izan nahi badu— ezinbestean hartu behar du bere askatasunaren erantzukizuna. Horregatik dio Fermosok:
|
|
2008
|
|
|
Ondorioz, bere irakurketa oso lerraturikoa da, ez zuen ulertu Hegelen benetako asmoa, askoz gehiago bideratuta dago bere interes filosofikotik Hegelen benetako azken helburu filosofikotik baino. Bere errealitatearen egitura onto teologikoak (Identitatea eta diferentzia liburuan argitaratua) elkarrizketa bat
|
izan
nahi du Hegelekin.
|
|
2009
|
|
|
Logikoki hala izan behar du, ez dauka horrela ez izaterik. Ezagutza objektiboa dena baino ezin bada izan, orduan metafisikak zientifikoa
|
izan
nahi badu objektibitatea bilatu behar du nonbait, nolabait. Natur zientzien objektibotasuna esperientziak eta adimenak ematen dute.
|
|
|
Logikoki hala izan behar du, ez dauka horrela ez izaterik. Ezagutza objektiboa dena baino ezin bada izan, orduan, metafisikak zientifikoa
|
izan
nahi badu objektibitatea bilatu behar du nonbait, nolabait. Natur zientzien objektibotasuna esperientziak eta adimenak ematen dute.
|
|
2010
|
|
|
Sarreran adierazi bezala, bada, amaitzera goazen idazlan honek ekarpen osagarria
|
izan
nahi du ikerketa linguistiko pedagogikoen esparruan, eta, zinez, hemendik abiatu gara giza eta gizarte zientzia ezberdinek hizkuntzaz esaten duten hainbat kontu biltzeko. Azken batean, hizkuntza, gizatiarra den heinean eta gizatiarra delako, gizakia bezain fenomeno konplexua da; horrexegatik, hizkuntzaren zientziak —euren jardunean ere gizakiaz ari direnez— elkarren beharrean daude eta elkarrekin lanean aritu behar dute.
|
|
|
Hizkuntza tresna bat da, bai, baina gizakiarentzat tresna berezi bat —gizaki izaten eta gizaki bezala garatzen ahalbidetzen dion tresna—, eta, horregatik, hezkuntzaren zientzia den pedagogiak nahitaez kontsideratu behar du bestelako zientziek ere hizkuntzaz esaten dutena. Horrenbestez, bada, idazlan honek ekarpen osagarri bat
|
izan
nahi du, hain zuzen, autore honek" Jakin Irakurgaiak" bilduma honetan bertan jada argitaratutako Wilhelm von Humboldt: hezkuntza eta hizkuntza eta Paideia eta hizkuntza:
|
|
2012
|
|
|
Gaurko benetako filosofiaren (esan nahi dut, azterketa analitikoak edo ordena nagusiaren babesa baina gehiago
|
izan
nahi duen filosofiaren) izen handiak hauek dira: Judith Balso, Bruno Bosteels, Terry Eagleton, Peter Hallward, Michel Hardt, Toni Negri, Jacques Ranciere, Alessandro Russo, Alberto Toscano, Gianni Vattimo, Jean Luc Nancy, Wang Hui.
|
|
|
ez dute Habermasen planteamendua baliozkotzat jotzen ezkerraldea aglutinatuko duen diskurtso berri bat egituratzeko. Mende berri baterako programa berri moduko bat
|
izan
nahi zuen, neoliberalismoaren aurrerapen suntsigarriaren aurrean ezkerraldeari adorea eman ziezaion: Laclau, Butler eta Zizekek idatzitako Contingency, Hegemony, Universality.
|
|
2014
|
|
|
Moises eta Aaron-ek, ordea, ezinezkoa egin nahi du: operaren printzipioaren beraren aurka ikuskizun eszeniko musikalaren aurkazuzendutako opera bat
|
izan
nahi du. Errepresentazio estetikoaren debeku judutarraren errepresentazio operistikoa da.
|
|
2016
|
|
|
Helburu horrekin ondoren aztertu nahi dugu egoismoa bere iturrian borroka ororen abiagune gisa[...]. Horregatik bakoitzak dena beretzat nahi du, denaren jabe
|
izan
nahi du, gutxienez menderatu egin nahi du eta kontrajartzen zaiona deuseztu egin nahi du. [...] Mundu mugagabean desagertu eta hutseraino txikitzen den norbanakoak munduaren erdigune bihurtzen duela bere burua, bere existentzia eta ongizate propioaz bakarrik arduratzen dela eta ikuspuntu naturaletik gainerako guztia horri sakrifikatzeko prest dagoela, mundua deusezteko prest dagoela, bere buru propioa, itsasoko urtanta hori zertxobait luzaraztearren.
|
|
2017
|
|
|
Maitaleak ez du nahi maitatuaz jabetu objektu batez jabetzen den bezala; jabetza mota berezia eskatzen du. Askatasun baten jabe
|
izan
nahi du berori askatasun delarik.55
|
|
|
Sartrek obra oparoa eta askotarikoa idatzi zuen. Simone de Beauvoir ezagutu zuenean, betiko adiskide izango zuenari aitortu zionez, Spinoza eta Stendhal" batera"
|
izan
nahi zuen. Maisuki idatzi zuen filosofian zein literaturan.
|
|
|
Sartre idazteko zaletasuna garatuz joan zen. Gazte denborako idatzietan11 idazle
|
izan
nahi duen Sartre gazte bat aurki daiteke, idazteko erregistroak eta estiloak esploratzen dituena. Idazle gaztearen aro goiztiarra ixten duen obra La legende de la verite (1930) da, Sartreren lehen obra filosofiko anbiziotsua.
|
|
2021
|
|
|
Transzendentziaren ikuspegia ñabartuta, transzendentziarantz jo behar duen subjektu autonomoaren irudia ere auzitan jarri zuen. Subjektu maskulino ustez gorpuzgabea zorrotz kritikatu zuen.18 Bere irudiko, jaun eta esklaboen dialektikan Bata, absolutua eta esentziala izan dadin, kontzientzia puru, garden eta subiranoa
|
izan
nahi du gizonak. Horretarako, aberetasunaren eta kondizio haragizkoaren lokarri oro hausten ahalegintzen da, berak ere gorputza duela ahaztuz.
|
|
|
Batetik, bere gorpuztasuna ahaztea leporatzen dio gizonari. Bere hitzetan, Bata, osoa, absolutua eta esentziala izan dadin, kontzientzia puru, garden eta subiranoa
|
izan
nahi du gizonak. Horretarako, aberetasunaren eta kondizio haragizkoaren lokarri oro hausten ahalegintzen da, berak ere gorputza duela ahaztuz.
|
|
|
Hori kontuan izanik, sekulako talka sortzen da neska gaztearengan. Batetik, askatasun eratzaileari eutsi eta norbanako autonomoa
|
izan
nahi du. Bestetik, heldu bihurtzeko bide bakarra femenino izatea da, eta femenino izateak askatasun eratzaileari uko egitea inplikatzen du:
|
|
|
Hori kontuan izanik, Bata, absolutua eta esentzia izateko asmoz, bere aberetasun eta gorpuztasunari ihes egiten ahalegindu izan da gizona: gehienetan, gizona matxinatu egiten zaio bere kondizio haragizkoari[...] Gizonak beharrezkoa
|
izan
nahi luke Ideia puru bat bezala, Bata bezala, Oro bezala, Espiritu absolutua bezala, eta preso dago gorputz mugatu batean, aukeratu ez dituen toki eta denbora batean. (II:
|
|
|
Gizonak Ideia purua, Bata, Oro, Espiritu absolutua
|
izan
nahi du, bere kondizio haragizkoak ezarritako muga eta kontingentzietatik salbu:
|
|
|
Horrenbestez, jaun eta esklaboen dialektikan Bata, absolutua eta esentziala izan dadin, kontzientzia puru, garden eta subiranoa
|
izan
nahi du gizonak. Horretarako, aberetasunaren eta kondizio haragizkoaren lokarri oro hausten du, berak ere gorputza duela ahaztuz:
|
|
|
Sen eta betebehar naturalik ezean, norbanako burujabe gisa libreki aukeratu du emakumeak ama
|
izan
nahi duen edo ez. Bide horretan, Beauvoirrek abortatzeko eskubidea aldarrikatu zuen.
|
|
|
uste dut generoaren bueltako posizioen barietate zabala onartu behar dugula. Batzuek genero gabeak
|
izan
nahi dute, baina beste batzuek beraiek diren horretan erabakigarria den generoa izateko aske izan nahi dute. (Butler 2015)
|
|
|
uste dut generoaren bueltako posizioen barietate zabala onartu behar dugula. Batzuek genero gabeak izan nahi dute, baina beste batzuek beraiek diren horretan erabakigarria den generoa izateko aske
|
izan
nahi dute. (Butler 2015)
|
|
2022
|
|
|
Paper a, horrela esaten baitzaio ingelesez, eta gaur egun gainerako hizkuntza guztietan ere bai, artikulu mota zehatz hori, idazketarako eta idatzitakoarekin erlazionatzeko estandar bat da, oso determinatua. Estandarra denez gero, ez da idazteko moduen artean bat; aitzitik, baliozkotasun eredua eta enuntziazio leku legitimoa eskaintzen ditu akademikoki esanguratsu
|
izan
nahi duen eduki ororentzat. Idazketan eta, beraz, pentsamendu filosofikoan duen eragina garrantzi handikoa da.
|
|
|
Ezin has gaitezke hemen xehetasunez erreferentzia konplexu horien balizko zentzuak aztertzen. Garrantzitsua dena da azpimarratzea teoria, egiarekin erlazio pribilegiatua
|
izan
nahi duen jarduera den aldetik, munduan esateko, izateko eta egoteko beste modu batzuetatik bereiziz eta horiei aurka eginez eraiki zela.
|