|
2000
|
|
|
Horietariko lehenak, Portalisen atariko hori XIX. gizaldi hasierako testuinguruan kokatu eta hortik bideratuko luke haren euskarazko esana. Baliabide izan
|
ditzake
horrek garai horretako euskal testuak eta, edu berean ere, Portalisen jatorrizko hizkuntzari hurbilen eta barrukoen gerta zekizkiokeen adierazmoldeak, Ipar Euskal Herrikoak batez ere.
|
|
2001
|
|
|
Lehen egunetan ez dira gauza gehienak ulertzen, kulturaren klabeak, ezta begiradak ere; izan ere, zenbait kulturak oso garaturik dugu begiratzeko modua eta Mendebaldean interpretazio okerrak eragin
|
ditzake
horrek.
|
|
2007
|
|
|
Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Itunak, Nazio Batuen Batzar Nagusiak New Yorken 1966ko abenduaren 16an onetsi eta Espainiak 1977an berretsi zuenak, 16 artikuluan eta hurrengoetan soil soilik ezarri du alderdi diren estatuek txostenak aurkeztuko dizkiotela Nazio Batuen Idazkari Nagusiari eskubide horien errespetua bermatzeko hartutako neurriei eta egindako aurrerapenei buruz, eta horrek kopiak igorriko dizkiela Nazio Batuen Ekonomia eta Gizarte Kontseiluari eta, halakorik dagoenean, organismo berezituei. Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak, aldi berean, bertako Giza Eskubideen Batzordera igorri
|
ditzake
horrek ere azter ditzan, izaera orokorreko gomendioak egin ditzan, etab. Alderdi diren estatuek eta organismo berezituek oharrak egin ditzakete batzordeak egindako gomendio orokorren inguruan. Amaitzeko, Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak Nazio Batzuen Batzar Nagusiari txostenak aurkeztu ahal izango dizkio gomendio orokorrekin eta alderdi diren estatuetatik eta organismo berezituetatik jasotako informazioaren laburpen batekin, Itunera bildutako eskubideen errespetu orokorra lortzeko hartutako neurriei eta egindako aurrerapenei buruz.
|
|
2008
|
|
|
Orain, norbait hori nor den jakin nahi du, bereziki, jolasaren bidez. Horregatik, haurrek helduek bezala jokatzen dute eta beren gaitasunetatik kanpo dauden erantzukizunak onartzen dituzte. Batzuetan, gurasoekin edo beste familiakideekin gatazkan hasten diren ekintza edo helburuak markatzen dituzte eta errudun sentiaraz
|
ditzake
horrek. Gatazka gainditzeko, oreka puntu bat behar da:
|
|
|
Aurreko ostiralean Carlos Perez Nievas Hezkuntza kontseilariak sinatu zuen testuaren arabera, adibidez, euskara erabiltzeagatik Nafarroako Gobernuak urtero banatzen dituen diru laguntzak geldituta dauzkate aurten 310.000 euro izan behar zuten eta hedabide ugari ixteko arriskuan jar
|
ditzake
horrek, laguntza horiekiko duten premia dela eta. Halaber, gau eskolek jasoko duten dirua ere modu nabarmenean murriztuko dute; 2008ko aurrekontuetan 510.000 eurokoa zen diru sail hori, baina, «krisiari aurre egiteko» Nafarroako Gobernuak egindako murrizketen ondorioz, sail horretatik 70.107 euro kenduko dituzte, hau da, hasieran aurreikusi zuten (60.673 euro) baino gehiago.
|
|
2010
|
|
|
Arazo ergonomikoak arruntak dira, mugimendu oso errepikakorrak dituzten postuak daudelako. " Adibidez, erregulatu daitezkeen egiaztapen mahaiak eskatu genituen, mahai finkoetan altua denak makurtu egin behar duelako, txikia denak besoak gehiegi luzatu… eta arazoak sor
|
ditzake
horrek. Bi urteren ostean mahai bat egin dezaten lortu dugu, ea beste lanpostuetan ere egiten dituzten".
|
|
|
Epaia aldekoa balitz, Indiako Auzitegi Gorenean jarri luke helegitea Kasabek, eta azken instantzia gisa, erregeari barkamena eskatu. Urteak eman
|
ditzake
horrek.
|
|
2011
|
|
|
Kasu horietan, eragozpen ugari ekartzen ditu birusak: sukar handia; adur jarioa; entzia edo hortz oiak hanpatu egiten dira (gingibitisa) eta odola ere bota dezakete; hats gaiztoa; eta babak edo ultzera mingarriak ezpainetan, ahoko mukosan edo muki mintzean eta mihian (jateko arazoak eman
|
ditzake
horrek).
|
|
|
Dohaintzak onar
|
ditzake
horretarako bereziki ezgaituta ez dagoen pertsona orok.
|
|
2012
|
|
|
Zure elikaduran hainbat gabezia daude, eta hainbat nahasmendu iragankor sor
|
ditzake
horrek zugan (gorabehera emozionalak, energia falta, kontzentrazio akatsak, umore eta aldarte aldaketak, digestio txarrak...), eta okerrera ere egin dezakete eta kroniko bihurtu (akidura kronikoa, heste minbera, gizentasuna, bihotz hodietako nahasmenduak, endekapenezko eritasunak, osteoporosia, minbizia...).
|
|
2013
|
|
|
Zer nolako arriskuak ekar
|
ditzake
horrek haren osasunarentzat?
|
|
|
Zer nolako ondorioak ekar
|
ditzake
horrek?
|
|
2014
|
|
|
frantses eta alemanaren, edo latindar eta germaniarraren kontrajartzea da. Hiruzpalau tankera har
|
ditzake
horrek. Oposizio morala da korrienteena:
|
|
2015
|
|
|
Euskaraz jardun nahi dugula garbi eduki arren, eta horretarako prestutasuna izanda ere, askotan ez dakigu nola jokatu zenbait egoeratan, eta nahikoa buruhauste sor
|
ditzake
horrek. Pentsamendu horiekin nenbilela gertatutako istorio bat badut ondo gogoan:
|
|
|
Arkatza eta papera erabiltzeak, adibidez, lana kentzen dio garun biluziari: kontuak hobeki eta azkarrago egin
|
ditzake
horrek. Gorputza aldamio ona da guk geure burua eraikitzeko, eta teknologiak gorputz horretan ari dira barneratzen.
|
|
2018
|
|
|
Saio kopuruari dagokionez, laukoiztu egin da (ez dira 90eko hamarkadakoak bezain saio jendetsuak). Zer irakurketa egin genezake eta zer ondorio ekar
|
ditzake
horrek?
|
|
|
Zergatik? gure mugak gainditzeak ondorio negatiboak ekar
|
ditzake
Horregatik ez ditugu ahaztu behar. «Pultsometro ezagunak oso lagungarriak dira jendeari bere mugak zein diren erakusteko.
|
|
2020
|
|
|
Ez ote daude bertoko indar politiko guztiak, gaur egun, balizko gobernu progresisten eta hauekiko negoziazio parlamentarioen edo" diskretoen" itxaropen dudazkoan guztiz harrapaturik? Edo bestela esanda, estatu propioa nahi duenak, dagoen estatu estatus barruan bertan lor
|
ditzake
horretarako baliabide nahikoak. Ez al du hortik kanpoko eta gaindiko palanka indartsurik?
|
|
2021
|
|
|
Azkenaldian ikusten ari gara jendea oso oso despistatuta joaten dela autoetan gidatzen, GPSei begira edo sakelakoarekin. Mikrosegundotako kontua izanda ere, izugarrizko ondorioak izan
|
ditzake
horrek. Istripuak abiadurari egozten zaizkio beti, baina batere logikarik gabeko tokietan ere ikusten dira kolpeak orain, despisteengatik.
|
|
|
Desokupa enpresa pribatu bat da, ezin du horrelakorik burutu, are gutxiago indarkeria erabilita. Hainbat delitu bil
|
ditzake
horrek, hertsapenak, etxebizitza bortxatzea, eta abar. Beraz, Ertzaintzak etxe kaleratzea geldiarazi luke.
|
|
|
Izen ezagunak dira, bai. Bi irakurketa izan
|
ditzake
horrek, ordea: oso mendi korrikalari onak atera direla, edo ez dagoela erreleborik.
|
|
|
OMEren arabera, urtero, airearen kutsaduraren eraginpean egoteak 7 milioi heriotza goiztiar eragiten ditu, eta milioika urteko bizitza osasuntsuaren galera areagotzen du. Haurren kasuan, hazkundearen eta biriken funtzioaren murrizketa, arnas infekzioak eta asma larriagoa ekar
|
ditzake
horrek. Helduetan, kardiopatia iskemikoa eta garun hodietako istripua dira kanpoko airearen kutsadurak garaiz aurreko heriotza eragiten duen arrazoi ohikoenak, eta beste ondorio batzuen ebidentziak ere sortzen ari dira, hala nola diabetesaren eta gaixotasun neurodegeneratiboen ondorioak.
|
|
|
Kalkuluen arabera, airearen poluzioaren eraginpean egoteak zazpi milioi heriotza goiztiar eragiten ditu urtero, eta beste hainbeste milioi urte osasuntsu galtzea eragiten du. Haurren kasuan, hazkundea eta birika funtzioak, arnas infekzioak eta asma larriagotzea ekar
|
ditzake
horrek. Helduetan, kardiopatia iskemikoa eta garun hodietako istripuak dira kanpoko airearen kutsadurak garaiz aurreko heriotza eragiten duen arrazoi ohikoenak.
|
|
2022
|
|
|
Luzamenezko peskiza batean kondenatzen gaitu horrek. Behazuna eta gibela honda
|
ditzake
horrek asko, umorea eta bizipoza ez ezik. Adiskidetasuna gal dezake eta desagerrarazi munduan.
|
|
2023
|
|
|
Halakoetara begira, egoitzetako profesionalek ere erakunde sanitarioetako erreferenteak izatea da asmoa, zentro pribatu edo publikoetakoak direla ere. Zailtasunak arindu
|
ditzake
horrek. Baina gu esaten ari gara arlo horretako profesionalen artean ere trebakuntza sustatu behar dela:
|
|
|
5 Isolatzea. Benetako interakzio sozialak murriztea dakar erabilera desegokiak eta uste duguna baino arazo potoloagoak ekar
|
ditzake
horrek, izan ere, harreman estua du depresioarekin, nerabezaroan batez ere. Pentsatu nerabe batek batez beste 5 ordu ematen dituela mugikorraren aurrean.
|
|
|
(a) Baliabide informatikoak erabiltzeko erregelei buruz; bada, erabateko debekuak edo debeku partzialak ezar
|
ditzake
horri dagokionez (ikusi dagoeneko aipatu den 2007ko irailaren 26ko AGE). Erabateko debekuari begira, duela gutxira arte bazirudien nahikoa zela hori hitzarmen kolektibo aplikagarrian jasotzea, argi utziz lanabes informatikoak balia daitezkeela lan prestazioa behar bezala gauzatzeko eta ez dela onartzen halakoak baliatzea lan prestazioaren edukiaz besteko xedeetarako (urriaren 7ko 170/ 2013 KAE).
|