|
2002
|
|
|
Narrazioak, Azukrea belazeetan, Akaso, Hamaseigarrenean aidanez, Babilonia, Saturno... Batzuk atseginago izan nituen, eta
|
beste
batzuk ez hainbeste, jakina, baina inportanteena niretzat, irakurle nintzenez gero, euskarazko produkzioari men egiten hasi nintzaiola izan zen, gero eta grina handiagoz gainera. Eta aurki konturatu nin  tzen, esaterako, Euskal Herrian gaztelaniaz egiten zen literatura baino dezente interesgarriagoa iruditzen zitzaidala euskarazkoa, eta maisulanak ere aurki zitezkeela gure literaturan, bai argitaratzen ari ziren liburuen artean, bai aurreko hamarkadetako obren artean ere (neofitoaren grinaz, denbora eta liburu galduak berreskuratzen saiatu bainintzen).
|
|
|
Eta literaturaz hitz egitea, literaturaz eztabaidatzea gustuko dudalako, bestalde. Eta, filmen kritikarekin gertatzen den bezala, mota guztietako kritikak irakurri nahiko nituzke liburu baten inguruan; kritikari batzuk fidagarriago egingo zaizkit, eta
|
beste
batzuk ez hain beste (eta beste batzuk, batere ez), baina oraingoz ez dut halakorik ikusten gure inguruetan. " Oinezko" kritikari argiak behar ditugu, burujabeak, nahiz eta haien arteko iritziak bat ez etorri:
|
|
2003
|
|
|
Errepikatzaile izateak halako itzala ematen zian gelakideen aurrean, Mariasunekin ezertarako balio izan ez ziana. Bahekien Ina bezalakoen artean heukan arrakastaren berri, ordea, eta horregatik gustura eta seguru aritzen hintzen beraiekin,
|
beste
batzuekin ez bezala. Oraindik ederki bustitzen dituk-eta besapeak ikasle mukizu horien aurrean jartzen haizenean; e, Sartre jauna?
|
|
|
Gurbitz berantiarrak posizioa hartzera behartu nau. Posizioak hartu ditut, batzuek erabat bete  tzen naute, eta erraz ikusiko dituzu;
|
beste
batzuek ez naute hain gustura utzi, eta horiek ere erraz antzemango dituzu. Ebakita nago, erdibiturik.
|
|
2005
|
|
|
Frontoiaren izkinan ginela, Joxe Mari eta Ana ikusi genituen lasterka iristen. Taberna aurrean jende inguru bat zegoen, eta gorputz bat lurrean, odol putzu baten erdian;
|
beste
batzuk ez ziren ausartzen taberna barrutik irteten. Ana eta Joxe Mari gugana hurbildu ziren.
|
|
|
Daten zehaztasuna barregarria da, denbora soinujole dabilen bitartean, hedatuz eta estutuz, txerpolari baten antzera itzulipurdika dabilen bitartean, batetik bestera jauzika, soka batetik sarera, eta saretik hodei batera. Batzuentzat, 36ko gerra gero hasi zen, etorkizunean, hamarkada asko geroago jasan baitzituzten ondorioak; beste askorentzat, hasi aurretik amaitua zegoen, eta
|
beste
batzuentzat ez zen gerrarik izan. Frontoiko batzarretan, hantxe bertan zegoen bizi bizi 36ko gerra; karlistadek ere abertzaleen buruetan bizirik zirauten.
|
|
|
Baditut aitzakiak, baina horixe dira: aitzakiak; nirea baino egoera gogorragoan,
|
beste
batzuek ez dute nik bezala jokatu.
|
|
2006
|
|
|
Baita euskara batutik hurbil dauden hizkeretan ere? Udal agiri batzuk bai eta
|
beste
batzuk ez. Eta zein ereduri jarraiki?
|
|
|
Horietako hainbat dagoeneko erabili eta probatu ditugu. Batzuk baliagarri gertatu dira,
|
beste
batzuk ez hainbeste, eta badira zeharo kaltegarri suertatu direnak ere, dena esan behar bada.
|
|
2007
|
|
|
–Esan nahi dut
|
beste
batzuek ez zutela amore eman, eta Leon, Galizia, Andaluzia edo Extremadurako mendietan Errepublikaren alde borrokan segitu zutela.
|
|
2008
|
|
|
grazia, zorroztasuna, zuhurtzia... Kulturak gaixotutakoek sinesten dituzten mila umekerietako bat da, eta ez txikiena gainera, badela sakontasuna izeneko dohain bat; gauza batzuk sakonak direla eta
|
beste
batzuk ez; gauza sakonak hobeak eta baliotsuagoak direla ez sakonak baino; eta, esaten ez dena, baina bai hitzerdikatzen? " ni naiz pertsona bat gauza sakonei antzematen diena".
|
|
|
Trafikoaz aparte, badira beste kontu batzuk narrazio honetan aipatzeko modukoak. Bisita asko egin genituen, batzuk oso interesgarriak eta
|
beste
batzuk ez hain interesgarriak. Multzo honetan, esaterako, zoologikoari egin genion bisita sartuko nuke, azken batean, hango eta hemengo zoologikoak antzekoak baitira.
|
|
|
Horrelako bidaietan eskupekoaren kultura oso zabalduta dago eta tarifak, nolabait esatearren, araututa daude. Araututa egoteak ez du esan nahi denak aldarte berberarekin ematen direnik, eta batzuk gustura ematen diren bezala,
|
beste
batzuk ez dira hain gustura ematen. Gure kasuan, gu oso pozik geunden bai Oliviak eta Xaxak bai Jacky Chang ek egindako lanarekin, hain pozik non tarifek araututakoa baino gehixeago eman baikenien.
|
|
2009
|
|
|
Inaziok Filosofia eta Letrak ikasiak zituen, eta Antzinako Historian doktoregoa aterea; ikasle garaian, logia masoniko batean sartu zen, eta ezkutuko sinbologia eta astrologia erakutsi zizkioten. Logiatik bota egin zuten, jesuita gazte batekin harremanetan hasi zelako; hark erakutsi zizkion jesuiten diziplina aszetikoak, eta euskal nazionalismoarekin harremanetan jarri; Inazioren logiak, garai hartako
|
beste
batzuek ez bezala, ez zien uzten partaideei politikan sartzen; bestalde, nahiz eta errespetatu norberaren erlijio joerak, jesuitekin behintzat ez zuten harreman onik, iniziazio metodoak eta interpretazio sinbolikoak elkarren kontrakoak baitziren.
|
|
|
Erabileran modu erabakigarrian eragiten duten faktore estruktural horiekin eta familia bereko
|
beste
batzuekin ez ezik, herritarren gogoarekin eta ahalmenarekin ere topo egiten dutelako ez da" lege arau plangintzen triangelua" ahalguztiduna, eta hain zuzen horrexegatik beren eraginkortasuna guztiz loturik dago herritarren gogoari eta ahalmenari. Egin nahi dena eta egin ahal dena da hemen egiazki balio duen alde biko jarduna.
|
|
|
Aldaketa horrek ez du, ordea, esan nahi 2035ean elebiduna izango den gehiengo zabal horren ohiko hizkuntza edo lehen hizkuntza edo hizkuntza nagusia euskara izango denik. Batzuena hala izango da, bai, baina
|
beste
batzuena ez; batzuena hala izango da esparru batzuetan, ez ordea beste batzuetan; toki batzuetan bai, beste batzuetan ez. Asimetrikoa izango da hemengo hizkuntzen arteko harremana, ezbairik gabe, eta erabileraren lehia horretan ahulago dago euskara gaztelania baino, eta uste izatekoa da oro har hala egongo dela.
|
|
2010
|
|
|
Nire osaba hori Gasteizko Michelin fabrikako zuzendaria zen bahitu zuten sasoian, eta greban zeuden langileei laguntzearren erabaki zuen ETA politiko militarrak ekintza hura egitea. Langile anitz bahiketaren kontra azaldu ziren argi eta garbi, baina
|
beste
batzuk ez, eta" Abaitua al paredón" oihuka ibili ziren Gasteizko kaleetan zehar. Gaur egun langile gehienek gaitzetsiko lukete ETAren" laguntza" lan arazoak konpontzeko.
|
|
|
Ez nuen irakasle esperientziarik (filologia ikasten ari nintzen bitartean zenbait urtez eman nituen euskarako klase kaskarrak izan ezik), eta gaia oso nire gustukoa izan arren, literatur kritika teoriko eta praktikoa, ikaratuta joaten nintzen beti hara. Eskola batzuk ongi samar ateratzen bazitzaizkidan ere,
|
beste
batzuk ez hain ongi, edo gaizki samar. Parte praktikoan 100 metroren azterketa egiten nuen besteak beste, eta horretan oinarriturik artikulu bat idatzi nuen, Jakin aldizkarian 1983 urtearen bukaeran argitaratuko zena.
|
|
|
–Denetatik dago, batzuek esaten didate eragina oso nabarmena dela,
|
beste
batzuek ez dutela ezer nabaritzen. Zalantzan nabil zer egin alkatearen ezkontzarako, malbasiaren esentziak ukitu ona ematen dio baina yohimbeak ere badu grazia.
|
|
|
–Horri inkontinentzia esaten zaio eta kito. Batzuk ez dira komunera iristen eta
|
beste
batzuk ez dute ahoa garaiz ixtea
|
|
|
Uste dut bi ikuspegi eta bi estrategia egon zirela ezker abertzalearen baitan: alde batekoek politika egin nahi zuten, gaur ere politika egin nahi duten berak dira horiek?;
|
beste
batzuek ez zuten bide horretara igarotzerik nahi, ez orduan eta ez orain. Batzuek politika egitea zuten buruan, beste batzuek bietan jarrai leloa.
|
|
|
Saio bat baino gehiago egin da iraganean bakea lortzeko, ekimen bat baino gehiago jarri da abian. Batzuk bidezkoak,
|
beste
batzuk ez horrenbeste. Eusko Legebiltzarra da gizartearen ordezkari gorena.
|
|
|
Aurrekontuen Lege zikiratua onartu zuen Legebiltzarrak 2002rako, zatikakoa: diru sail batzuk bai,
|
beste
batzuk ez; legearen titulua bera ere ez zuten onartu.
|
|
|
Nik nire ondorioztapenak, pena askorik gabe, atera ditut, penak ezin mahai gainera atera Eguberri egun batean, dena pozkidazkoa eta alaitasunez blaikoa behar duenean izan, segun nora begiratzen duzun, egia! Kontua da, orduak aurrera egin ahala, beti aurrera egiten baitu orduak,
|
beste
batzuk ez bezala; alegia, notiziak eta albisteak edo berriak hedatu direla alde guztietara:
|
|
|
–Emakume erromara saltaleak, sikiera," con problemas mentales", bere arazotxoak baditu hor goian, ganbara aldean, zeren
|
beste
batzuek ez dute inoiz izan beren ganbaran arazorik, dena ziurtatuta daukate, hain ziur ziurtaturik izan ere!
|
|
2011
|
|
|
Antolatzaileak aurkeztu behar zuen programa eta programarekin batera aurkeztu behar zituen kanta guztiak. Eta zentsura hori pasa behar zen, orduan, pasatzen zuten kanta batzuek,
|
beste
batzuek ez, eta abar. Eta gero, beste tramite pilo bat egin behar ziren," menores" eta" autores" eta ez dakit zer, eta Gobernamendu Zibilera joan behar zen hemen Donostian eta hor, beste negoziatu batean, baimen gubernatiboa eskatu behar izaten zen...
|
|
|
Euskal Herria gizarte oso konplikatua da, Euskal Herria ez dago euskaldunez bakarrik osatua, etorkin asko ere badaude integratu direnak maila handi batean,
|
beste
batzuk ez, eta orduan, denen artean herri proiektu bat garatzeko egin litzatekeen erreflexioa izango litzateke oso konplikatua, oso sakona. Atzera begiratzeari pixka bat utzi genioke, beti historiari begiratzeari utzi genioke, erreferente historikoak bihurtzen ditugu arazo fundamentalak, gertatu zirenak, ez dakit zer, XIX. mendean, Karlistadak, azkeneko gerratea...
|
|
|
Zenbait jendek ulertu zuen, eta
|
beste
batzuek ez: " Zergatik ezin duzu Euskalerria maite?
|
|
|
Behar dugun trantsizio sozio ekologikoa nekez egingo da lege inposizioz; ez bere bertsio jatorrean, behinik behin. Behar dugun trantsizio handia operazio erabat kontzientea izan da,
|
beste
batzuk ez bezala, nekazal iraultza edo industria iraultza?. Mugimendu kultural politikoa behar luke, ondorioz:
|
|
2019
|
|
|
Haietako batzuk txarrantxaren kontra bermatuta daude. Auschwitz eta Birkenauko
|
beste
batzuk ez bezala, hau ez dago elektrifikatuta. Ukatua dute bere buruaz beste egiteko aukera bera ere.
|
|
|
Tenpluan nagoenean, irudipena izaten dut denok antzekoak garela, adin eta nazionalitate diferenteak dauzkagun arren. Modu jakin bat dugu egonean egoteko eta janzteko; gauza jakin batzuk esaten ditugu eta
|
beste
batzuk ez; gauza jakin batzuk pentsatzen ditugu eta ez beste batzuk. Udan etortzen direnen artean, badira gure hizkuntza hitz egiten ez dutenak, hitz bakar bat ere ez.
|
|
2020
|
|
|
Orainarteko guztietan neu izan naiz ekitaldi horretan, Lezamako haztegian dabilen jokalaririk gazteenarekin batera. Sarituen artean, batzuk oso ezagunak egingo zaizkizue,
|
beste
batzuk ez hainbeste. Hauexek dituzue:
|
|
2021
|
|
|
Eta egia esan hainbat idatzi nituen, hilabeteko edo bi hileko tarteetan, baten bat aski ederra eta
|
beste
batzuk ez. Orduan jakin nuen bat nekatu egiten dela zerbait taxuz idazten duenean.
|
|
2022
|
|
|
...si eta lehenengo alaba eta gero semea dutxara bidali eta gero biei ilea ongi lehortu hoztu ez daitezen eta ziur bietako batek oraindik izango duela biharamunerako egin beharreko etxeko lanen bat ulertzen ez duena edo ez dakiena nola egin eta hortxe hasiko zait galdezka Ama nola esaten da gazteleraz hau eta ama nola batzen dira hiru zifrako zenbakiak eta ama zergatik hitz batzuek hatxe daramate eta
|
beste
batzuek ez eta burua lehertzeko puntuan sentituko dut eta eztanda egin nahiko nuke eta eztandak eragindako uhin hedakorrekin etxe osoa zartatu nire seme alabak barruan daudela dena errauts egin Ni eta haiek eta etxea Baina hori ama batek ezin dio esan hamar urteko semeari Hasteko eta behin ez lukeelako ulertuko zer den ama izatea eta buruan aldi berean mila kontu izatea Ez ama kontuak bakarrik La...
|
|
|
Harremana mundu osoarekin eten egin nahi du, nirekin, familiarekin, Marokorekin. Baditu, noski, ulergarriak zaizkidan arrazoiak, baina
|
beste
batzuk ez ditut ulertzen. Mendekua hartzen ari delakoan nago:
|
|
|
Baina psikologikoki prestatuta al dago emakumea? Batzuk bai,
|
beste
batzuk ez gaude. Haurrak irtetea erabakitzen duenean, ordea, prestatuta egon ala ez, erditu egin behar, ez dago besterik.
|
|
2023
|
|
|
Ika mika galanta sortu da bertaratutakoen" eguraldi txarra" ren inguruan: ikuspegiak desberdinak dira, batzuen ustez txarra dena
|
beste
batzuentzat ez da txarra, ona baizik, eta alderantziz. Zenbat begi, hainbat ikuspegi.
|
|
|
Bertaraturikoei galde eginik hozperak direnetz, orotarik ihardetsi dute: batzuk, bai;
|
beste
batzuk ez... Guziarekin ere, haien artean hasiak dira ihardukitzen zenbait eleri buruz; konparazio baterako, izotz zuriari irizteko lau ele entzun dituzte bidaideek, bi sailetan banaturik:
|
|
|
Itsasoa berbabidera ekarrita, Lekeition aipaturiko zenbait hitz entzun ditu, baina
|
beste
batzuk ez; berbarako, erlaxak, itsas zabalean haizeak harrotzen dituen olatu txikiak. Itsasoan bertan ere sortzen dira galernazoak, enbata gogor samarrak.
|
|
|
Asko sufri  tzen ari dira guk ez ditugulako euren balio horiek legitimatzen, eta, orduan, barne gatazkak sortzen dira haiengan. Guk daramagun bizimoduak edo estrukturak ez du zertan beraientzat egokia izan, batzuentzat hala izango da, baina
|
beste
batzuentzat ez derrigor. Ikasi, gradu bat egin, lana bilatu, ezkondu, etxea erosi, hipotekatu, bigarren etxea erosi, lanean gora egin, haurrak izan...
|