|
2000
|
|
|
Laugarren atalean Euskal Herriak
|
bertako
prentsa idatzian eta telebistan duenagerpena aztertu dute Josu Amezagak eta Edorta Aranak. Euskal Herrian irakurtzendiren egunkarien eta hemen dugun telebista, handi?
|
|
|
eraginhandia izan du azken urteotako gestioan. Telebistan deszentralizaziorako prozesuajarraitu du, eta ATLASen bidez korrespontsaliak zabaldu ditu Galizan, Katalunian etaEAEn,
|
bertako
prentsa taldeekin asoziatuta. Halaber, telebista lokalen eremuan sartzenere saiatu da Gipuzkoako Teledonosti eta Bizkaiko Bilbovision kateen bitartez, arlohorretan etorkizunean gerta daitezkeen garapenei begira.
|
|
|
Beste maila batean, Euskal Herriko
|
bertako
prentsa orokorreko enpresak daude: Gara, Deia, Egunkaria, El Periodico de Alava, Diario de Noticias eta Diario de Navarra argitaratzen dituztenak alegia. Industria honen egitura territoriala dela-eta, enpresahauen merkatuak probintzialak dira nagusiki.
|
|
2001
|
|
|
Finalera begira zer tratu eman dizuete
|
bertako
prentsak eta kanpokoak?
|
|
|
Ildo beretik, ia sei mila ohar ditu, baita makina bat atal berezi ere, hala nola tafallarren bibliografia, biografiak,
|
bertako
prentsa idatziari dagokiona, glosategi aberatsa edo elkarteena, non ehundaka izen biltzen baitira.
|
|
2004
|
|
|
Campionen ekarpena Nafarroako euskal letretan itzela izan zen, eta neurri batean XVII. mendean Axularrek Lapurdin, XVIII.ean Larramendik Gipuzkoan, edota XIX.ean Mogel Astarloatarrek Bizkaian bezala, XIX. eta XX. mendeen arteko tarte hartan Campionek Nafarroan burutu lana garai berri baten hasiera izan zen, hala nola, komunzki deitzen den berpizkundea, herri literatura guztietan noiz edo noiz gertatzen den hura. Campionen kasuan, eta garai bertsuan Nafarroan ere ibili zen Bonaparte printzearekin gertatu ez zen bezala, poligrafoa Iruñeko gizartean gorki erroturiko pertsona genuen, hainbat dendaren jabea,
|
bertako
prentsan maiz kolaboratzen zuen idazlea, eguneroko politikan eskua sartzen zuenetakoa, eta finean, Nafarroako giro kulturaletan mardoki sarturik, bere aitagoitasuna ezin ukatuzkoa genuen.
|
|
|
Orain badakigu, Europatik goazenean, badagoela beste Egunkaririk ere. Egunero,
|
bertako
prentsa hautatzeko modua izango dugu han ere. Orotara, 30 egunkari ezberdinetako kideak egon dira Donostian, eta 30 izarretako Europa baten gainean jardun dira.
|
|
2005
|
|
|
eta. Viva San Marcial Laico? oihukatu zituen.Lelo horiek izugarrizko iskanbila sortu zuten
|
bertako
prentsan zein probintziakoan.Segur aski, hau guztia, garai haietan bizi zen zatiketaren isla baino ez zen izan.Denok dakigun bezala, egun batzuk beranduago, gerra zibila hasi zen.
|
|
|
Guarani etniako dozenaka haur desnutrizio larrian bizi dira Mato Grosso do Suleko erreserba batean (Brasil), eta horietako batzuk hiltzeko arriskuan daude,
|
bertako
prentsan irudi batzuk argitaratu ondoren agintariek aitortu dutenez. Osasunaren Fundazio Nazionalaren arabera, bost urtetik beherako 1.773 haur daude eskualdeko hiru herrixketan erroldatuta, %14k desnutrizio larria dute, heriotza arriskua dakarrena, eta beste %19k desnutrizio ertaina.
|
|
2007
|
|
|
Australiako agintariek Wikipedia entziklopedia zibernetiko kolaboratiboko hainbat artikuluren edukiak aldatu zituzten,
|
bertako
prentsak jakinarazi zuenez. Programa informatiko baten aurkikuntza berri bat da, lehenago ere atzeman zuena Estatu Batuetako CIAn.
|
|
|
Ustezko desagerketak oihartzun handia izan du hedabideetan, bereziki
|
bertako
prentsan. Polemika biziagotu egin da irailaren 5ean eta 6an.
|
|
|
Orain arte jasotako informazioak ez duela ezer frogatzen adierazi dute egunkari gehienek. Honezkero,
|
bertako
prentsa bakarrik arduratzen da gaiaz.
|
|
2009
|
|
|
230 bat harpidedun izan zituen orotara eta denetarik zen horien artean. Batzuek Hegoaldearekiko lotura handia zuten,
|
bertako
prentsa irakurtzen zuten edo mugaz bestaldeko mitinetara joaten ziren; abertzaleak ziren horiek. Haietako askok aurrerago Ipar Euskal Herrian indartuko ziren abertzale mugimenduetara egin zuten jausi:
|
|
2011
|
|
|
Beste hiru lagun hil dira Australiako Queensland estatuan izan diren uholdeen ondorioz. Armada dagoeneko hasi da milaka kaltetuen artean elikagaiak banatzen, iturri ofizialek eta
|
bertako
prentsak jakinarazi dutenez.
|
|
|
Jai giroko umorean zeuden eta ia gau osoa elkarrekin eman genuen. Kanpoko prentsari ekintza hari buruzko informazioa pasatzeko eginbeharra ezarri zidaten (bereziki Le Monderi), baldin eta Espainiako agintariek
|
bertako
prentsan informaziorik ematen ez bazuten. Azkenean ez zuten eman, eta nire bi lagunei epaiketa fartsa bat egin zitzaien (beren helburuetarako bikain baliatu zutena).
|
|
2013
|
|
|
Atletak neska laguna tiroz hil ondoren atxilotu egin dutela dio
|
bertako
prentsak, baina Hegoafrikako Poliziak oraindik du oraindik informazioa baieztatu.
|
|
2014
|
|
|
Eraikin zaharrak,
|
bertako
prentsaren arabera bertako estiloko azken erakusgarri zirenak, eraikitzaileen oinordekoek eraitsi zituzten. Baina berriak ez zuen zaharra ordezkatu.
|
|
2015
|
|
|
Kontu handiz utzi zuten istorio hori bazter batean. Inork ez zion Isidorori zuzenean galdetu ezer atzerriko dama misteriotsu hartaz, salbu eta Donostiako kazetari batek,
|
bertako
prentsan lan egiten urteak eta urteak zeramatzan azeri zaharrak, GU klubean ospatu zen afari batean galdetu baitzion tupustean:
|
|
|
" larunbata heldu, eta denak pausatzen dituk, eta libertitzen saiatzen, baina gainerako egunetan ez kasino, ez wuisky, ez ipuinik". Haren bizitza sozialaren berri eman zuen
|
bertako
prentsak, The Leavenworth Times en. Asteburuak, turismoa egiteko ere baziren:
|
|
|
Alabaina, hauek aitzi egin zioten proiektuari. Tentsioa gora zihoan, eta Urmenetak bere proposamena argitaratu egin zuen
|
bertako
prentsan, marrazkia eta guzti.
|
|
2017
|
|
|
Bostongo auzo katolikoetan 70eko hamarkadan gertaturiko hainbat abusuren aurrean
|
bertako
prentsak izan zuen jarrera epela esplikatzen du filmak. Nola iristen den hango egunkari nagusira, Boston Globera alegia, zuzendari berri bat, eta nola hasten den kasu horiei buruz galdetzen, harik eta erredaktore buruak ohartzen diren arte utzikeriagatik ez zituztela bere garaian behar bezala ikertu hainbat salaketa.
|
|
2019
|
|
|
Proiektu partehartzaile, ireki eta askotarikoa izateko helburuarekin jaiotako hedabidea garela argi izanda, gure jomuga da euskararen komunitateak gure kanalak erabili ditzala. Horrenbestez, jendearen interesa erakarri eta
|
bertako
prentsan erreferente bilakatu ahal izateko, erakargarriak diren edukiak eskaini dizkiogu irakurleari.
|
|
2020
|
|
|
Esan bezala, ‘euskal gaiak’ arrakasta handia zuen Europa Erromantikoan. Gero,
|
bertako
prentsa garatzen joan zen neurrian, hemen ere tokia hartu zuen bertsolaritzak. Abbadiaren Lore Jokoen berri emango da urtero 1851tik aurrera, eta Manterolaren Euskal Erria aldizkariak sekulako bultzada eman zion bertsolaritzaren presentzia mediatikoari 1878tik aurrera.
|
|
|
Katalunian Agustin Franco izeneko abeltzain batek sustatuta, abeltzainek eta artzainek apustuak egiten zituzten txakurrik onena nork zuen erakutsiz, 1948an hasita. Kataluniako gizartean eta baita
|
bertako
prentsan ere oihartzun handia izaten zuen. " Oñatiko mendizale talde batek Kataluniara egindako irteera batean prentsan ikusi, eta Reyes Korkostegiri ekarri zioten albistea.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde,
|
bertako
prentsaren presentzia ere azpimarratu behar da: Sud Ouest, France Bleu PB ek elkarrizketak euskaraz eta frantsesez zabaldu ditu, bai aitzin eta baita ondotik ere (autobusetik jaustean gure zain zeunden).
|
|
|
Lore Jokoak Iparraldean bakarrik antolatu ziren bitartean, bertsolaritzaren ikur izaera hori nahiko oharkabean pasatu zen
|
bertako
prentsako testuetan. Hegoaldera pasatzerako, ordea, Aitorren kondairak ere muga zeharkatu berria zuen:
|
|
|
Bilintxen bizitza euskal gaiek
|
bertako
prentsan bizi izan zuten loraldiaren garaikidea da kasik. Haren ateraldiak argitaratu aurretik hainbat omenaldi publiko egina zitzaion, eta bertatik bertara ezagutu zuten hainbat idazle eta kazetarik hainbat testu argitaratua zuten berari buruz.
|
|
|
1851tik aurrera Antoine Abbadiek Lore Jokoak antolatu zituen Ipar Euskal Herrian, eta
|
bertako
prentsan urtero eman zen bertsoen moldera egiten zen lehiaketa idatziaren edo bat bateko lehiaketaren berri. Hori izan zen, berebat, euskal kulturgintza modernoaren lehen plataforma antolatua.
|
|
|
Zerbait aldatzen ari da eta Madrilek ere nabaritu du; jadanik
|
bertako
prentsak ez du abertzale hitza erabiltzen PNVz mintzatzean. Agian arrazoia dukete PNVk gure historian karlismoak jokatu zuen papera birjokatuko duela esaten dutenek+. 190
|
|
|
Garaiko dokumenturik ez da. Pentsatzen ahal da hildako bat sortzen duen taberna batean liskarra nahiko larria dela
|
bertako
prentsan edo bertako polizia ikerketetan nonbaiteko aztarna uzteko. Inork ez du inoiz holako dokumenturik aipatu.
|
|
2023
|
|
|
Izuelako Artzaia ez da gehiago agertuko puska batean, baina Bilintxi eta batez ere Fernando Amezketarri buruzkoak asko argitaratuko ziren handik aurrera. Bilintxen bizitza euskal gaiek
|
bertako
prentsan bizi izan zuten loraldiaren garaikidea da kasik, bertatik bertara ezagutu zuten hainbat idazle eta kazetarik, eta ez da hain harrigarria bere ateraldiak prentsara iritsi izana. Fernando Amezketarrak, ordea, prentsan bere lehen ateraldia argitaratu zenerako 60 urtetik gora zeramatzan hila; ahoz aho eta belaunaldiz belaunaldi egin behar izan zuen bere ospeak bidea.
|
|
|
Lore Jokoak Iparraldean bakarrik antolatu ziren bitartean, bertsolaritzaren ikur izaera hori nahiko oharkabean pasatu zen
|
bertako
prentsako testuetan. Hegoaldera pasatzerako, ordea, Aitorren kondairak ere muga zeharkatu berria zuen Kanpionen itzulpenaren eskutik (1878) eta Ameriketatik itzuli berria zen Iparragirre ere (1877).
|